دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد در رشته‌های مختلف، از جمله رشته علوم انسانی برای دریافت مدرک تحصیلی و اتمام تحصیل خود، باید واحدی به نام پایان نامه را پشت سر بگذارند. انجام پایان نامه را می‌توان مهم‌ترین قدم در این مقطع تحصیلی و البته سخت‌ترین آن دانست. این را بدانید که برای نوشتن پایان نامه رشته‌های علوم انسانی؛ از جمله انجام پایان نامه رشته حقوق باید اصول و قوانین خاصی را رعایت کنید. پایان نامه ارشد حقوق دارای فصول مختلفی است که آشنایی با ساختار هریک از آن‌ها برای نوشتن پایان نامه‌ای حرفه‌ای ضروری است. ما؛ کارشناسان همراه تز در ادامه به معرفی ساختار فصول پایان نامه در رشته‌های علوم انسانی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید. 

فصل‌بندی پایان نامه ارشد رشته‌های علوم انسانی

همانطور که درابتدای مطلب هم اشاره کردیم، آخرین مرحله دوره کارشناسی ارشد، تهیه و ارائه پایان نامه است. براساس موضوعی خاص باید تحت نظر استاد راهنما به انتخاب یک موضوع مناسب بپردازید و بعد از تایید موضوع توسط استاد راهنما، باید کار نوشتن تحقیق علمی را شروع کنید. همچنین باید گزارش پیشرفت خود را می‌بایست در بازه‌های زمانی منظم به استاد ارائه کنید. بنابراین پایان نامه به عنوان مهم‌ترین قسمت تحصیلات تکمیلی شناخته می‌شود. 

درصورتی که موضوع پایان نامه شما به خوبی انتخاب شود، می‌توانید روش علمی خود را مشخص کنید و وارد دنیایی گسترده از دانش و تحقیقات علمی شوید. مهم‌ترین فصول پایان نامه کارشناسی ارشد برای حقوق و سایر رشته‌های علوم انسانی به شرح زیرند: 

• مقدمه 
• مرور ادبیات و پیشینه پژوهش 
• روش تحقیق
• تجزیه و تحلیل داده‌ها
• نتیجه گیری 
• منابع 

در ادامه هریک از موارد فوق را زیر ذره بین خواهیم برد. با ما همراه باشید. 

مقدمه 

این فصل اهمیت زیادی دارد. چرا که درصورت خوب نوشته شدن، به خوبی مخاطب را به سمت خواندن قسمت‌های دیگر تحقیق هدایت می‌کند. این فصل نه تنها تحت عنوان مقدمه شهرت دارد، بلکه در آن به بیان مسئله اصلی، ضرورت انجام تحقیق درباره آن، موانع و محدودیت‌های پیش رو و… نیز پرداخته می‌شود. این بخش از پایان نامه سبب می‌شود که محتوای کلی پایان نامه و علت نگارش آن از سوی مخاطب درک شود. 

پیشینه پژوهش

این قسمت، خود دارای دو بخش است و قسمت نخست آن به مبانی نظری تحقیق اختصاص دارد و در بخش دوّم به پیشینه پژوهش پرداخته می‌شود. باید به عنوان نویسنده پایان نامه، در قسمت مبانی تئوری پژوهش، به بیان نظریه‌های حاکم بر متغیر‌های اصلی بپردازید. یعنی به صورت کاملا جداگانه درباره نحوه شکل گیری متغیر‌ها صحبت کنید. همچنین در قسمت دوّم که به عنوان پیشینه تحقیق شهرت دارد، نویسنده باید به معرفی تحقیقاتی بپردازد که درارتباط با متغیر‌های اصلی هستند. 

همچنین در قسمت پیشینه پژوهش باید به تحقیقاتی بپردازید که پیش از موضوع شما و مرتبط با آن انجام شدهاند. این را بدانید که پیشیته پژوهش باید به ترتیب اولویت زمانی نوشته شود؛ یعنی هنگام نوشتن و مرتبط کردن تحقیقات پیشین، به سال انتشار آن‌ها توجه داشته باشید. مواردی که در این قسمت می‌آورید، نشان دهنده این هستند که تا چه اندازه از تحقیقات مرتبط با موضوع خود استفاده کرده اید. 

روش تحقیق

باید در این فصل به ذکر ابزار‌ها و روش‌های تحقیقی که برای نوشتن پایان نامه استفاده کرده اید، بپردازید. باید در فصل سوم پایان نامه درباره جزئیاتی از آزمایش‌ها و تحقیقات خود به مخاطبان ارائه کنید تا سبب علاقه‌مند کردن آن‌ها به موضوع شوید. طوری که درصورت تمایل آن‌ها به این موضوع، نسبت به ادامه دادن تحقیق درباره آن اقدام کنند. مخاطب با خواندن این قسمت، به طور واضحی به اعتبار و ارزش تحقیق شما پی می‌برد. 

نتایج کسب شده و تجزیه و تحلیل

از مهم‌ترین قسمت هیا پایان نامه، همین بخش بوده که قرار است در آن یافته‌های پژوهش، نتیجه گیری‌های جزئی و موارد مشابه قرار گیرند و پیشنهاداتی هم برای افراد به منظور تحقیق در آینده ارائه شود. به منظور درک بهتر این فصل از سوی مخاطب، باید از عناصری مانند تصاویر، نمودار ها، جداول و… استفاده کنید. درصورتی که تحقیق شما دارای جدول است، بهتر است آن را کاملا در یک صفحه قرار بدهید. طوری که مخاطب بتواند راحت‌تر آن را درک کند. 

نتیجه گیری

درنهایت باید در این قسمت به بحث و نتیجه گیری درباره تحقیقاتی بپردازید که پیش‌تر به آن‌ها پرداخته اید. این را بدانید که این قسمت، محل ساختن داده‌های جدید نیست! بلکه باید به گونه‌ای نتایج کسب شده را توضیح بدهید که بتواند نکات اصلی را به خوبی گوشزد کند. 

منابع 

عده‌ای این قسمت را به عنوان بخشی جداگانه نمی‌شناسند. به هر حال در انتهای فصول پایان نامه ارشد، ضروری است که به منابع تحقیق خود بپردازید. این کار به منظور احترام به تلاش‌های محققان قبلی صورت می‌گیرد.