گفتمان فرهنگی جامعه در مواجهه با کرونا با تکیه بر رمان “طاعون”

 مطالعه گفتمان فرهنگی در ساختار اجتماعی و فرهنگی یک جامعه در مواجهه با نا متن هایی که از طریق ساز و کار جذب در آن ساختار ظاهر می شوند، می تواند موجب بازنمایی چگونگی تغییرات الگوی ارتباطات انسانی و فرهنگی جامعه شود.
پاندمی بیماری های واگیردار،  نا متنی است که علاوه بر تغییرات گفتمانی در ساختار فرهنگی جامعه، می تواند ساختار ارتباطات فرهنگی جامعه را نیز تغییر دهد. پاندمی بیماری های واگیردار نه تنها از مهمترین شرایط بحران برای سلامت و بهداشت جامعه محسوب می شود، بلکه می تواند گفتمان های فرهنگی درون ساختار را به تقابل رسانده و تغییرات شگرفی در جایگاه گفتمان های فرهنگی جامعه بوجود آورد و ارتباطات فرهنگی مخاطبان را نسبت به التفات و ادراک ساختار فرهنگ اجتماعی جامعه به چالش کشاند.  وجود نا متن ها در یک ساختار فرهنگی ضمن ایجاد تغییرات گفتمانی در  ساختار فرهنگی جامعه، موجب تغییرات رفتاری در پارادایم فردی و اجتماعی و گاها موجب ایجاد بستر ارتباط نوین فرهنگی نیز می شود.
بررسی مطالعات گفتمانی با توجه به مطالب عنوان شده  می تواند تغییرات الگوی ساختاری فرهنگی جامعه را در مواجهه با پاندمی جهت مطالعات و تحقیقات فرهنگی عینیت بخشد. یوری لوتمان فرهنگ متن محور را سوای فرهنگ دستوری مطابق با نظام سیاسی جامعه می داند و معتقد است: فرهنگ دستور محور به کتاب های راهنما وابسته است. کتاب راهنما رمزگانی است که پیام ها و متن های بیش تر را مجاز نمی داند در صورتی که فرهنگ متن محور  که شامل رمان، شعر و داستان کوتاه می شود، می تواند تغییرات رفتاری و گفتمان فرهنگی جامعه را در مواجهه با نا متن های موجود در ساختار فرهنگی  نشان دهد.
امروزه ویروس کرونا که در هر گوشه ای از جهان جولان میدهد و مهمان ناخوانده ی هر میزبان ناخشنودی می شود، می تواند به عنوان یک نا متن در ساختار فرهنگی جامعه نیز جولان دهد و تغییرات گفتمانی را در ساختار فرهنگی به وجود آورد. بررسی و تجزیه و تحلیل انواع رمان ها  بر پایه متدولوژی علمی (نشانه شناسی) که پیرامون پاندمی ها به رشته تحریر درآمده است می تواند تغییرات گفتمان های فرهنگی را نشان داده و  فکت های مشابه با مسائل روز را (پاندمی کرونا) از آنها استخراج کرد. رمان طاعون اثر آلبر کامو از شاهکارهای ادبی است که به مساله پاندمی بیماری های واگیردار و تقابل گفتمانی در مواجهه با پاندمی طاعون پرداخته است. کامو در پایان رمان سعی کرده با دقت فراوان تغییرات گفتمانی را در پایان پاندمی نمایش دهد.
پژوهش مطالعه گفتمان فرهنگی در مواجهه با پاندمی بیماری های واگیردار با تمرکز بر نشانه شناسی رمان طاعون اثر آلبر کامو که در دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز،  توسط دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی فرهاد فخرایی و با راهنمایی دکتر حوریه دهقان شاد و مشاوره دکتر مهناز رونقی نوتاش انجام شده است، ضمن استخراج گفتمان های فرهنگی حاضر در رمان طاعون بر پایه نشانه شناسی فردینان دوسوسور، بر مبنای الگوی متداول  نشانه شناسی یوری لوتمان و الگوی فرهنگی تارتو مسکو تفسیر تقابل گفتمان های فرهنگی و به تبع آن تغییرات فرهنگی پسا پاندمی را نشان داده است.
این پژوهش در شهریور ماه 1400در دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز با داوری دکتر محمد علی الستی دفاع شد.
منبع: ايسنا