امروز هفتم ژوئیه به نام روز جهانی شکلات نامگذاری شده است؛ خوراکی خوش طعم که طرفداران بسیاری در جهان دارد.

اگر از تاریخچه پیدایش این خوراکی لذیذ بگوییم، به حدود ۲۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. آزتک‌ها (یک تمدن آمریکای مرکزی در مکزیک مرکزی و دارای اسطوره بسیار غنی بودند) شکلات مایع تازه کشف شده خود را تا حدی دوست داشتند که معتقد بودند خدای خرد، آن را به آنها ارزانی داشته و در برهه‌ای از تاریخ دانه‌های کاکائو حتی به عنوان نوعی ارز استفاده می‌شد. در آن روزها شکلات‌ها تلخ بودند و هنگامی که شکلات به اروپای قرن شانزدهم وارد شد، به آن شیرینی اضافه کردند و خیلی سریع شکلات مورد توجه توده‌های مردم قرار گرفت، تاجاییکه امروز به یکی از خوراکی‌های مورد علاقه تمام گروه‌های سنی تبدیل شده است.

بسیاری از شرکت‌های شکلات سازی امروزی، فعالیت خود را در قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ آغاز کردند. «کدبری» در سال ۱۸۶۸ در انگلستان آغاز به کار کرد و ۲۵ سال بعد «میلتون اس. هرشی»، تجهیزات پردازش شکلات را در نمایشگاه جهانی کلمبیا در شیکاگو خریداری کرد و اکنون یکی از بزرگترین و مشهورترین سازندگان شکلات در جهان است. وی این شرکت را با تولید کارامل‌های روکش دار شکلات آغاز کرد. «نستله» از دهه ۱۸۶۰ شروع به کار کرد و به یکی از بزرگترین مجامع غذایی در جهان تبدیل شد.

بزرگداشت روز جهانی شکلات به سال ۲۰۰۹ باز می‌گردد و این روز چیزی نیست، جز یک ادای احترام ویژه به این اختراع خوش طعم بشریت…

روزهای دیگری نیز با نام روز شکلات در تقویم کشورهای مختلف ثبت شده که برخی از آنها عبارتند از روز ملی شکلات در ایالات متحده در ۲۸ اکتبر، یا ۱۳ سپتامبر که توسط انجمن ملی شیرینی فروشان ایالات متحده مصادف با تاریخ تولد میلتون اس. هرشی به عنوان روز جهانی شکلات نامگذاری کرده است. غنا، دومین تولید کننده بزرگ کاکائو در جهان نیز روز شکلات را در ۱۴ فوریه جشن می‌گیرد. در لتونی، روز جهانی شکلات در ۱۱ ژوئیه جشن گرفته می‌شود.

خوردن شکلات چه تاثیری بر سلامتی دارد؟

بر اساس منابع معتبر در خصوص تأثیرات سلامتی شکلات که در مجله پزشکی هلند منتشر شد، شکلات می‌تواند خیلی هم بد نباشد. نویسندگان این پژوهش می‌گویند که کاکائو، ماده اصلی شکلات، حاوی ترکیبات بیولوژیکی فنلی فعال است. برخی از مهم‌ترین مزایای شکلات تلخ عبارتند از:

کاهش سطح کلسترول:

یک مطالعه منتشر شده در مجله تغذیه، نشان می‌دهد که مصرف شکلات ممکن است به کاهش سطح کلسترول و (LDL) که عنوان “کلسترول بد” شناخته می‌شود، کمک کند. محققان با بررسی اینکه آیا شکلات حاوی استرول‌های گیاهی (PS) و فلاوانول‌های کاکائو (CF) است و این موارد تاثیری بر سطح کلسترول دارند، پرداختند. نویسندگان نتیجه گرفتند: «مصرف منظم شکلات حاوی PS و CF، به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی کم چرب، ممکن است با کاهش کلسترول و بهبود فشار خون و سلامت قلب و عروق کمک کند.»

سلامت مغز و بهبود عملکرد شناختی

دانشمندان دانشکده پزشکی هاروارد معتقدند که نوشیدن دو فنجان شکلات داغ در روز می‌تواند به سلامت مغز و کاهش حافظه در افراد مسن کمک کند. محققان دریافتند که شکلات داغ به بهبود جریان خون در قسمت های مغز کمک می‌کند و در این پژوهش اعلام کردند «از آنجا که مناطق مختلف مغز برای انجام وظایف خود به انرژی و جریان خون بیشتری نیز نیاز دارند، این رابطه که اتصال عصبی عروقی نامیده می‌شود، ممکن است نقش مهمی در بیماری هایی مانند آلزایمر داشته باشد.»

نتایج یک آزمایش آزمایشگاهی که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد، نشان داد که عصاره کاکائو به نام لاوادو، ممکن است باعث کاهش یا جلوگیری از آسیب به مسیرهای عصبی در بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر شود. این عصاره می تواند به کاهش علائمی مانند کاهش شناخت کمک کند.

مطالعه دیگری که در سال ۲۰۱۶ در ژورنال Appetite منتشر شد، نشان می‌دهد خوردن شکلات حداقل یک بار در هفته می‌تواند عملکرد شناختی را بهبود بخشد.

تحقیقات منتشر شده در BMJ نشان می‌دهد که مصرف شکلات می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را تا یک سوم کاهش دهد. محققان نتیجه گرفتند که سطح بالاتر مصرف شکلات می‌تواند با کاهش خطر ابتلا به اختلالات قلب و عروق مرتبط باشد. آنها خواستار انجام مطالعات تجربی بیشتر برای تأیید مفید بودن شکلات هستند.

دانشمندان کانادایی، در تحقیقی که روی ۴۴ هزار و ۴۴۹ نفر انجام شد، نشان داد افرادی که یک وعده شکلات می‌خورند، ۲۲ درصد کمتر از کسانی که مصرف شکلات را تجربه نمی‌کنند، دچار سکته مغزی می‌شوند. همچنین کسانی که حدود دو اونس شکلات در هفته مصرف کردند، ۴۶ درصد کمتر در معرض مرگ ناشی از سکته مغزی بودند.

یک مطالعه  که در ژورنال Heart در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، تأثیر رژیم غذایی بر سلامت طولانی مدت ۲۵ هزار زن و مرد را ردیابی کرد. یافته‌ها حاکی از آن است که خوردن حداکثر ۱۰۰ گرم شکلات در هر روز ممکن است با کاهش خطر بیماری‌های قلبی و سکته مغزی مرتبط باشد.

یک مطالعه بر روی داوطلبان سالم نشان داد که خوردن کاکائو با فلاوانول بالا به مدت پنج روز باعث بهبود جریان خون در مغز می‌شود. کاکائو همچنین ممکن است به طور قابل توجهی عملکرد شناختی را در افراد مسن با اختلال ذهنی بهبود بخشد. همچنین ممکن است تسلط کلامی و چندین عامل خطر بیماری را بهبود بخشد. علاوه بر این، کاکائو حاوی مواد محرک مانند کافئین و تئوبرومین است که ممکن است دلیل اصلی بهبود عملکرد مغز در کوتاه مدت باشد.

شکلات تلخ بسیار مقوی است

اگر شکلات تلخ با کیفیت با محتوای کاکائو بالا مصرف کنید کاملاً مقوی است. این ماده حاوی مقدار مناسبی فیبر محلول است و با مواد معدنی زیادی همراه است. یک بسته ۱۰۰ گرم شکلات تلخ با ۷۰-۸۵ درصد کاکائو حاوی، فیبر، آهن، منیزیم، مس، منگنز، همچنین مقدار زیادی پتاسیم، فسفر،روی و سلنیوم است. البته ۱۰۰ گرم (۳.۵ اونس) شکلات تلخ مقدار نسبتاً زیادی است و چیزی نیست که روزانه مصرف کنید. همه این مواد مغذی با ۶۰۰ کالری و مقادیر متوسط ​​قند همراه هستند. به همین دلیل، شکلات تلخ بهتر است در حد متوسط ​​مصرف شود.

اسیدهای چرب کاکائو و شکلات تلخ نیز عالی است. چربی ها غالباً اشباع و غیر اشباع هستند. شکلات همچنین حاوی محرک هایی مانند کافئین و تئوبرومین است، اما بعید است شب ها شما را بیدار نگه دارد، زیرا مقدار کافئین در مقایسه با قهوه بسیار ناچیز است.

منبع قدرتمند آنتی اکسیدان‌ها و کاهش فشار خون

پتانسیل آنتی اکسیدانی شکلات ممکن است دارای فواید سلامتی باشد. هرچه محتوای کاکائو بیشتر باشد، (در شکلات تلخ) فواید آن بیشتر است. شکلات تلخ همچنین حاوی چربی و قند کمتری است. شکلات ها فقط حاوی کاکائو نیستند و فواید و مضرات سایر مواد شکلات مانند شکر و چربی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

شکلات تلخ مملو از ترکیبات آلی است که از نظر بیولوژیکی فعال هستند و به عنوان آنتی اکسیدان عمل می‌کنند. این مواد شامل پلی فنول‌ها، فلاوانول ها و کاتچین ها هستند. یک مطالعه نشان داد که کاکائو و شکلات تلخ بیش از هر میوه آزمایش شده دیگری که شامل بلوبری و توت است، فعالیت آنتی اکسیدانی، پلی فنول و فلاوانول دارند. فلاوانول‌های موجود در شکلات تلخ می‌توانند پوشش شریان ها را تحریک کرده و تولید اکسید نیتریک (NO) کنند. یکی از عملکردهای NO ارسال سیگنال برای شل شدن به عروق است که باعث کاهش مقاومت در برابر جریان خون و در نتیجه کاهش فشار خون می شود.

بسیاری از مطالعات کنترل شده نشان می‌دهد که کاکائو و شکلات تلخ می توانند جریان خون را بهبود بخشند و فشار خون را کاهش دهند، اگرچه این تأثیرات معمولاً خفیف است.

کاهش مقاومت به انسولین و بیماری‌های قلبی

شکلات تلخ همچنین می‌تواند مقاومت به انسولین را کاهش دهد که یکی دیگر از عوامل خطرزا برای بسیاری از بیماری ها مانند بیماری های قلبی و دیابت است. در مطالعه ای که بر روی ۴۷۰ مرد مسن انجام شد، مشخص شد که کاکائو خطر مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی را با ۵۰ درصد طی ۱۵ سال کاهش می‌دهد. مطالعه دیگری نشان داد که خوردن شکلات دو یا چند بار در هفته خطر ابتلا به پلاک کلسیفیه شده در رگ ها را تا ۳۲ درصد کاهش می دهد، درحالی که کمتر خوردن شکلات تاثیری نداشت.

با این حال مطالعه دیگری نشان داد که خوردن شکلات تلخ بیش از پنج بار در هفته ۵۷ درصد خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می دهد. البته این سه مطالعه یک مطالعه مشاهده ای است، بنابراین نمی تواند ثابت کند که این شکلات است که خطر را کاهش می دهد. با این حال، از آنجا که روند بیولوژیکی شناخته شده است (فشار خون پایین و LDL اکسید شده)، قابل قبول است که به طور منظم خوردن شکلات تلخ ممکن است خطر بیماری قلبی را کاهش دهد.

شکلات مناسب پوست

ترکیبات فعال زیستی موجود در شکلات تلخ ممکن است برای پوست شما عالی باشد. فلاونول‌ها می توانند پوست را در برابر آسیب‌های خورشید محافظت کنند، جریان خون در پوست را بهبود بخشند و تراکم و آبرسانی پوست را افزایش دهند.

شکلات ممکن است فواید سلامتی داشته باشد، اما ممکن است برخی تأثیرات منفی نیز در پی داشته باشد

افزایش وزن: برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف شکلات با افزایش شاخص توده بدن (BMI) و چربی مرکزی بدن ارتباط دارد. با این حال، شکلات به دلیل داشتن قند و چربی تعداد کالری بالایی دارد. کسانی‌که سعی در کاهش یا حفظ وزن دارند، باید مصرف شکلات خود را محدود کرده و برچسب محصول مورد علاقه خود را از نظر میزان چربی و شکر بررسی کنند.

پوسیدگی دندان: محتوای زیاد قند در بیشتر شکلات‌ها نیز می‌تواند دلیل پوسیدگی دندان باشد.

خطر میگرن: برخی از افراد ممکن است هنگام خوردن شکلات به طور منظم به دلیل محتوای تیرامین کاکائو، هیستامین و فنیل آلانین، دچار افزایش میگرن شوند. با این حال تحقیقات متفاوت است.

ضعف استخوان: برخی شواهد نشان می‌دهد که شکلات ممکن است باعث ضعف ساختار استخوان و پوکی استخوان شود. نتایج یک مطالعه منتشر شده در مجله آمریکایی تغذیه بالینی نشان داد که زنان مسن که هر روز شکلات مصرف می کنند، از تراکم استخوان و منبع اطمینان و قدرت کمتری برخوردار هستند.

فلزات سنگین: برخی از پودرهای کاکائو و شکلات‌های تخته ای ممکن است حاوی مقادیر زیادی کادمیوم و سرب باشند که برای کلیه ها، استخوان ها و سایر بافت های بدن سمی هستند. در سال ۲۰۱۷، ۴۳ محصول شکلات آزمایش شد و محققان دریافتند که تقریباً تمام پودرهای کاکائو حاوی بیش از ۰.۳ میکروگرم کادمیوم در هر وعده است، حداکثر مقدار توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO).

در مجموع، خوردن شکلات هم می‌تواند برای سلامتی مفید باشد و هم مضراتی در پی داشته باشد. همیشه، اعتدال مهم است و اینکه بدانیم در حال حاضر مزایای سلامتی شکلات تلخ بیشتر اثبات شده است.

منابع: daysoftheyear، jagranjosh، healthline 

منبع:ایسنا