این منتقد و پژوهشگر ادبی در گفت‌وگو با ایسنا درباره وضعیت ادبیات و کتاب در سالی که گذشت، اظهار کرد: تصور می‌کنم موج همه‌گیری کرونا در طول یک سال اخیر تاثیر عجیب و غریبی در حوزه فرهنگ و ادبیات برجای گذاشت. اوایل شیوع این ویروس نویسندگان، مترجمان، ناشران و پژوهشگران ما قدری سردرگم بودند و نمی‌توانستند موضوع را حلاجی کنند. نمایشگاه کتاب هم برگزار نشد و اتفاقات دیگر؛ اما به تدریج نوع زیست کسانی که اهل کتاب و ادبیات هستند، تغییر کرد که خود مهم بود.

او افزود: تعداد کتاب‌خوان‌ها ۲۰ تا ۳۰ درصدی اضافه شد، همچنین تعداد و تنوع کتاب‌هایی که منتشر شد زیاد بود، اگر به ناشرانی مانند ثالث، مروارید و نی نگاه کنید، می‌بینید تعداد و عناوین کتاب‌هایی که جدید منتشر کردند، قدری بیشتر از سال‌های قبل بوده است و این انتشار پی در پی کتاب‌ها نشان می‌داد که خوانندگان در خانه دارند مطالعه می‌کنند و یا حداقل رغبت دارند از کتاب‌های جدید اطلاع پیدا کنند بنابراین ناشران هم به نوعی به این موضوع علاقه‌مند شدند و کتاب مقداری سرعت گرفت. در واقع کرونا از یک جهت باعث تغییرات اساسی شد و چند درصدی هم به مطالعه افزود.

عابدی درباره کیفیت کتاب‌ها نیز گفت:  در کلیت تاثیر نسبتا مثبتی هم در کیفیت داشتیم. من پیشخان برخی از کتاب‌فروشی‌ها را که می‌رفتم،  می‌دیدم کتاب‌های جدید خوب به باز آمده و این نشان می‌دهد که نوعی تشنگی در حوزه فرهنگ و کتاب وجود دارد. البته به دلیل این‌که عناوین در یک رشته خیلی زیاد است و تعداد مترجمان و نویسندگان هم بالاست طبعا تیراژ بالا نیست و بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ نسخه است؛ همان‌ تیراژ معمولی که در بازار بوده اما عناوین متنوعی در بازار دیده می‌شود که نسبت‌ به سال‌های قبل شاید بین ۱۰ تا ۲۰ درصدی بیشتر شده است. البته مقداری گرایش به محتوا در میان خوانندگان و علاقه‌مندان ادبی بیشتر شده که این را می‌توان از کتاب‌ها فهمید. در واقع فضای صرفا نونمایی که وجود داشت، کمی به حاشیه رفته و خوانندگان بیشتر به دنبال محتوای واقعی هستند.

این نویسنده که کتاب‌های «پرویز داریوش؛ شاعر و تحلیل‌گر ادبی» و «نمونه‌هایی از شعر فارسی در آغاز سده بیست و یکم میلادی» را منتشر کرده است همچنین درباره وضعیت شعر گفت: وضعیت شعر نسبت به سال‌های قبل خیلی تغییر نکرده و یا من احساس نمی‌کنم؛ دفترهای شعر با همان کیفیتی منتشر می‌شوند که قبلاً منتشر می‌شدند. یک جور دلزدگی از جریان‌های ساده‌اندیشی که در حوزه شعر وجود داشته، دارد رشد می‌کند و دیگر خوانندگان و علاقه‌مندان ادبی به صورت جدی به این موضوع نمی‌پردازند که به نظرم نکته مهمی است.

او سپس بیان کرد: نکته دیگری که در شعر وجود دارد این است که مجله‌های فرهنگی و ادبی جدی‌تری وارد حوزه ادبیات شده‌اند. مثلا مجله «فرهنگ‌بان» که شش شماره از آن در قطع کتاب منتشر شده و نشان می‌دهد که نسبت به فضای مجازی جدی‌تر هستند  و می‌خواهند از فضای مجازی فاصله بگیرند و مطالب مفصل‌تر، متنوع‌تر و پرمحتواتری به مخاطب ارائه بدهند. یا مجله «وزن دنیا» که در حوزه شعر کار می‌کند، توانسته شعر تمام ایران را پوشش دهد که به نوعی دارد علیه وضعیت موجودی که فقط فضای مجازی تعیین‌کننده باشد، پیش می‌رود و علاقه‌مندان جدی‌تر را به سمت خود می‌کشانند. البته چند مجله دیگر هم هستند که در حوزه غیر ادبیات فعالیت می‌کنند اما من به این دو اشاره کردم که اختصاصا در حوزه ادبیات و شعر هستند و این نشان می‌دهد یک‌جور تشنگی در حوزه فرهنگ و ادبیات و شعر وجود دارد که راضی نمی‌شوند فقط به مطالب مجازی تکیه کنند و دنبال مطالب عمیق‌تری هستند.

کامیار عابدی درباره بهترین و بدترین خبری که در حوزه ادبیات و کتاب در این سال شنیده است، گفت: بهترین خبر، باید بگویم خبر خاصی ندارم. اما بدترین خبر همین سوگ‌های پیاپی بود. در حوزه ادبیات و فرهنگ و شعر پشت سر هم درگذشت شاعران و نویسندگان و پژوهشگران و مترجمان را داشتیم که تعداشان زیاد بود، اگر به مجله «جهان کتاب» در طول یک سال گذشته نگاه بیندازید از اسفند پارسال تا امسال، در صفحه آخر شاید بیش از ۲۰۰  نفر از اهل قلم، پژوهش و شعر فوت کردند که برخی مشهورتر بودند و برخی هم کمتر شهرت داشتند.

نویسنده «مهدی حمیدی شیرازی: شاعر و عاشق» و «کامیار شاپور؛ شاعر، نقاش و نوازنده گیتار» همچنین این کتاب‌ها را برای مطالعه پیشنهاد کرد: دو کتاب را پیشنهاد می‌کنم، یکی کتاب  «ناصرخسرو» نوشته دکتر محمد دهقانی که نشر نی منتشر کرده است. این کتاب تحلیل بسیار جالب و جامعی است و حدود ۴۰۰ صفحه است. ۲۰۰ صفحه از کتاب شامل تحلیل‌های محمد دهقانی است و ۲۰۰ صفحه هم منتخب شعر ناصرخسرو است که خواندنی است. کتاب دیگر که اخیر چاپ سوم آن منتشر شده با نام «جهان مکتوب: چگونه ادبیات به تاریخ شکل داد؟» نوشته مارتین پوکنر است که خواندنی است و از زاویه تاریخ به ادبیات و ادبیات به تاریخ نگاشته شده است، کتاب بسیار بدیعی است و خواندنش را می‌شود پیشنهاد کرد.

انتهای پیام

منبع:ایسنا