چک چک نام نیایشگاهی بر فراز کوهی در شهرستان اردکان یزد است که علاوه بر زرتشتیان جهان، گردشگران زیادی را به سوی خود می‎کشاند.

به گزارش ایسنا – منطقه یزد، «چک چک» که با عناوینی همچون «چک چکو»، «پیرسوز» یا «پیرسبز» نیز خوانده می‎‎شود، از زیارتگاه‌های مهم زرتشتیان ایران و جهان در شهر اردکان است و هر ساله از 28 خرداد تا سوم تیرماه میزبان هفته مقدس زرتشتیان دنیاست.

این زیارتگاه که در 68 کیلومتری شمال غرب مرکز استان یزد و در دامنه کوهی به همین نام در شهرستان اردکان واقع شده، در سایر ایام سال نیز از قطب های مهمّ گردشگری این استان محسوب می شود.

زرتشتیان معتقدند شاه دخت ساسانی به نام «حیات بانو» از دختران یزدگرد سوم، در حمله اعراب، به این محل پناه آورده و غیب شده است.

به اعتقاد پیروان زرتشت، دختر پادشاه ساسانی در زمان حمله اعراب، خود را به بالای این تپه سرسبز رساند و چون تازیان را در  پی خود دید، دست به نیایش برداشت و از اهورمزدا خواست تا او را نجات دهد. نیایش شاهزاده ساسانی برآورده شد و تپه دهان باز کرد و «حیات بانو » را در دل خود جای داد و وجود مقنعه و لباسی در شکاف این سنگ را گواه این ماجرا می‌دانند.

براساس این افسانه، از جایی که « حیات بانو » به درون کوه پناه برده، چشمه‌ای گوارا و زلال جوشیده و آب این چشمه که روح «حیات بانو» است، به درون درختی که در کنار آن قرار دارد، رخنه کرده و از آن روز تاکنون این درخت کهنسال که از شاخه‌ها و برگ‌های آن آب می‌چکد، روز به روز سبزتر می ‎ شود و به همین رو نیز نام این تپه را « پیرسبز» نهادند و به سبب این که آب از درخت کهنسال پیوسته در درازای قرن‌ها چکه می‌کند، آن را «چک چکو» می‌نامند.

زرتشتیان در پای این درخت به سبب رهایی یافتن «حیات بانو» از دست تازیان، دست افشانی و پایکوبی می‌کنند زیرا بر این باورند که در سوگ «حیات بانو» نباید گریست چون او به دست تازیان کشته نشده بلکه آب و خاک، این دو عنصر مقدس و پاکیزه زندگی، «حیات بانو» را رهایی بخشیده‌اند.

البته روایات دیگری نیز در مورد این محل نقل می‌شود؛ این که بناهای مقدس به ویژه چک چک محل دفینه گنج‌های ساسانی بوده که به نوعی با تقدس بخشیدن به آن‌ها، محلشان را به امید رسیدن به میراث داران مشخص کرده‌اند و نظریه‌ی دیگری نیز وجود دارد که این محل را به آیین مهرپرستی و عبادتگاه آناهیتا پیوند می‌دهد که کهن‌ترین نظربه موجود در این رابطه است؛ اما در هر صورت مهمترین و مشهورترین افسانه‌ای که در مورد این بنا وجود دارد، مربوط به «حیات بانو» دختر ساسانی است.

با توجه به اعتقاد زیاد زرتشتیان به این محل و مقدس دانستن آن، بناهای متعددی برای ایامی که در این محل به زیارت می‌روند، ساخته‌اند و این محل را «پیرسوز» نیز می‌خوانند.

در حال حاضر، مجموعه ‎ ای از بناهای اقامتی زائران و آب انبارهاي در دامنه و بالای صخره و زیارتگاه، ساختمان ‎ های اصلی این زیارتگاه را تشکیل داده است.

منبع: ايسنا