یکی از غذاهای سنتی مرسوم ایرانی در فصل تابستان که در شهر گرم قم نیز طرفداران بسیاری دارد غذای دلچسب آب دوغ خیار است.
باتوجه به اینکه در فصل تابستان اشتهای افردا به سمت غذاهای کم حجم و سبک و در عین حال خنک می‌رود و میل به خوردن غذاهای گرم و حجیم کمتر می‌شود، آب دوغ خیار گزینه مناسبی برای این فصل از سال است‌.
آب دوغ خیار  در عین سادگی با توجه به موادی که در آن به کار می‌رود ارزش غذایی بالایی دارد و برای فصل گرما بسیار مناسب و سالم است. علاقه قمی ها به آبدوغ خیار به حدی است که بسیاری است که بدون توجه به طبقه و جایگاه مالی،آن را به عنوان یکی از غذاهای اصلی تابستانی خود، پیشفرض دارند.
مواد تشکیل دهنده این غذای لذیذ عبارت است از: ماست یا دوغ ترش یا شیرین، خیار ریز شده، سبزیجات تازه و بودار، یخ و نان است و همچنین از  گردو، خامه، ترخون، ریحان، نعنا، کشمش، پیاز، سیر، موسیر می‌توان به دلخواه در آن استفاده کرد.

وجود مقدار قابل توجهی از سبزیجات در این غذا به تامین فیبر، ویتامین‌ها و املاح معدنی مورد نیاز بدن کمک می‌کند.
نعنا و ریحان موجود در این غذا بادشکن، ضد نفخ و ضد سوزش معده هستند و عوارض گوارشی ندارند. تربچه آن سرشار از ویتامین C و ید است و به دلیل وجود گوگرد خاصیت ضدعفونی‌کننده نیز دارد. ترخون موجود در  آن نیز اشتهارآور، معطر، سریع‌الهضم بوده و برای اعصاب مفید است.

خیار به کار رفته در آب دوغ خیار سرشار از ویتامین C است و با توجه به خنک بودن آن وچ شدیدترین عطش‌ها را فوری رفع می‌کند.  همچنین خواب‌آور خوبی هم به شمار می‌رود.

به دلیل دیر هضم بودن خیار ممکن است باعث دل درد شود، به همین دلیل برای کسانی که ناراحتی گوارشی دارند، بهتر است خیار را بسیار ریز رنده کرده یا از آب آن در این غذا استفاده کنند.
ماست به کار رفته در این غذا کلسیم و پروتئین بدن را تامسن می‌کند و عاملی برای رفع بی‌خوابی‌های شبانه به شمار می‌رود. بر همین اساس برای آن که وعده غذایی که میل می‌شود کم کالری و کم‌چرب باشد، بهتر است از ماست کم‌چرب استفاده شود.
برای مزه‌دار کردن غذای آب دوغ خیار کشمش گزینه مناسبی  است و برای رشد کودکان مفید و به افزایش نیروی افراد سالخورده کمک می‌کند. این میوه مغذی دارای انرژی کافی و کم‌ چرب و کم‌ سدیم است. ولی در عین حال قند و کالری بالایی دارد.
کشمش حاوی پتاسیم است، لذا مصرف آن به بیماران مبتلا به فشار خون توصیه می‌شود.

استفاده از گردو نیز بسیار توصیه می‌شود؛ زیرا پتاسیم، فسفر و اسیدفولیکاز مهم ترین مواد مغذی آن به شمار می‌رود. این مغز پرچرب، کلسترول بدخون را کاهش می‌دهد و به علت غنی بودن از ویتامین‌ها منجر به رفع سستی و خستگی می‌شود.
به  طور کلی مواد گوناگونی که در این غذا به کار رفته،  زه دلیل داشتن ارزش غذایی بالا آن را به غذایی کامل تبدیل کرده و از  آن جا که نیاز به طبخ و گرم کردن ندارد، عوارضی که در اثر حرارت پخت به وجود می‌آید را به همراه ندارد.
در پایان توصیه می‌شود این غذای سالم و کم حجم به عنوان وعده شام میل شود اما در حد تعادل که خوابی راحت و آرام داشته باشید.

منبع:ایسنا