مهرداد ایرانشاهی، استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، امروز در مراسم آغاز تولید صنعتی داروی ضدکرونای کووکسیر پارس که توسط یک شرکت‌ دانش‌بنیان در مشهد تولید شده، گفت: طرح ساخت این دارو در ابتدای سال ۱۳۹۸ با تصویب شورای پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد آغاز شد. کارآزمایی بالینی این دارو را پس از اخذ مجوز از کمیته اخلاق سازمانی و کد IRCT شروع کردیم. در ابتدا دارو روی بیماران سرپایی آزمایش شد. سپس برای آنکه بتوانیم بر روی بیماران بستری کار کنیم، مجددا مجوز کمیته اخلاق را دریافت کردیم. اثربخشی دارو روی بیماران بستری نیز آزمایش شد که نتایج مطلوبی را به‌ همراه داشت.

وی بیان کرد: داروی کووکسیر پارس یک داروی طبیعی است که از صمغ گیاه کمای بیابانی درست شده است. این دارو سرشار از ترکیبات پلی سولفید است. صمغ کما در ایران یافت می‌شود و عمدتا هم در خراسان رشد می‌کند. البته این گیاه ممکن است در کشورهای همسایه مانند افغانستان نیز یافت شود.

ایرانشاهی ادامه داد: این دارو از طریق بهبود عملکرد ریوی دستگاه تنفس و ریه‌ها، کاهش التهاب در ریه و افزایش ذخایر گلوتاتیون ریه عملکرد خود را ایفا می‌کند. بعد از جمع‌بندی و کارآزمایی بالینی دارو و مقایسه با گروه کنترل، اثربخشی این دارو بر ما ثابت شد و برای اخذ مجوز از سازمان غذا و دارو اقدام کردیم.

مجری طرح داروی کووکسیر پارس افزود: بعداز ارسال مدارک لازم در خصوص پایداری دارو، کنترل میکروبی، نتایج کارآزمایی‌ بالینی و اطلاعات و مدارک مورد نیاز دارو، سازمان غذاودارو با توجه به شرایط خاص، مجوز اضطراری را برای این دارو صادر کرد تا مورد استفاده قرار بگیرد.

وی عنوان کرد: این دارو توسط شرکت دانش‌بنیان گلکسیر پارس تولید شده که وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد است. با توجه به‌ اینکه دارو برای تولید نیاز به شرایط GMP و بهینه دارد، نیاز بود با یکی‌ از کارخانه‌هایی که تولید دارو انجام می‌دهد، قرارداد همکاری منعقد کنیم؛ در نتیجه با  شرکت سامی‌ساز همکاری خود را آغاز کردیم. تهیه و آماده‌سازی مواد اولیه توسط ما صورت می‌گیرد؛ سپس آن را در اختیار کارخانه قرار می‌دهیم تا کارخانه با توجه به دارا بودن تکنولوژی مجهز و دستگاه‌های پیشرفته، تولید دارو را انجام دهد. شکل دارویی کووکسیر پارس کپسول است و به‌ صورت خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد عنوان کرد: طبق قیمت مصوب سازمان غذاودارو  هر قوطی کپسول ۲۰ عددی ۱۴۰ هزار تومان است که در داروخانه‌ها عرضه می‌شود. برنامه‌ ما این است که باتوجه به نیاز و تقاضای بازار میزان تولید را افزایش دهیم. اگر شرکت‌های پخش سراسری با ما همکاری کنند ما می‌توانیم از حداکثر ظرفیت موجود استفاده کنیم.

ایرانشاهی گفت: در حال حاضر این دارو تعداد محدود در حدود هفت داروخانه‌ توزیع شده‌ که توسط پزشکان، خصوصا پزشکان عفونی و داخلی که سریع‌تر با این دارو آشنا شدند، تجویز می‌شود. تعدادی از داروخانه‌های خصوصی و داروخانه امام در بخش داروهای گیاهی نیز این دارو را دریافت کرده‌اند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا مصرف این دارو با مصرف داروهای دیگر تداخل ایجاد می‌کند، گفت: مصرف این دارو تداخل جدی با مصرف داروهای دیگر ایجاد نمی‌کند. بعصی از ترکیباتی که در این دارو وجود دارد، در داروهای عادی نیز هست. اگر این دارو همزمان با داروهایی که مشکل گوارش را تشدید می‌کند، مصرف شود عوارض گوارشی شدیدتر می‌شود؛ بنابراین افرادی که سابقه مشکل گوارشی داشته‌اند، باید با احتیاط بیشتر این دارو را استفاده کنند و بعد از غذا آن را مصرف کنند.

استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه این دارو برای پیشگیری از کرونا مصرف می‌شود یا درمان، بیان کرد: این دارو در تمام مراحل قابل استفاده بوده و بهترین زمان برای مصرف آن شروع بیماری است. هرچه دارو سریع‌تر استفاده شود، عوارض ریوی را سریع‌تر کاهش می‌دهد. هرچه بیماری بیشتر پیشرفت کند و دارو دیرتر مورد استفاده قرار بگیرد، اثربخشی آن نیز کم‌تر خواهد شد. هرچند که ما در بیماران بدحال نیز اثربخشی دارو را آزمایش کرده‌ایم که این موضوع نیز توانسته تاحدودی اثربخش باشد.

ایرانشاهی درخصوص عوارض ناشی از مصرف این دارو بیان کرد: عوارض این دارو بیشتر گوارشی است. در بعضی از بیماران بسته به‌ اینکه شرایط گوراشی آن‌ها به چه صورت است، علائمی همچون حالت تهوع و نفخ ممکن است مشاهده شود. برای رفع عوارض این دارو معمولا همراه با آن داروی ضد تهوع مانند دمیترون و داروی ضد نفخ رانیتیدین هم تجویز می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: مصرف این دارو فقط مختص بیماران کرونایی نیست. با توجه به اینکه داروی کووکسیرپارس مکانیزم عمومی کاهش التهاب ریه را دارد، برای بیماری‌هایی که با التهاب ریه و یا مجاری تنفسی همراهند و بیماری‌هایی که ویروسی است و دستگاه تنفسی را درگیر می‌کند نیز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. از جمله کاربردهای دیگری که در کنار کرونا آن را بررسی کردیم، موضوع بیماران مبتلا به آسم، انسداد مضمن دستگاه تنفسی و جانبازان شیمایی بوده‌ که نتایج مطلوبی داشته و کاربرد آن عمومی‌تر از کروناست و می‌تواند به‌ خوبی برای مشکلات ریوی استفاده شود.

ایرانشاهی در مورد تاثیر جنسیت و سن بر اثربخشی این دارو گفت: با توجه‌ به اینکه میزان اثر بخشی دارو نسبی است، اگر اثربخشی دارو در مقایسه با گروه کنترل معنادار باشد، مطلوب است و به سن و جنس ارتباطی ندارد. ممکن است مصرف دارو در برخی افراد دیرتر و در برخی دیگر زودتر اثر کند. اثربخشی  یک دارو حتی اگر کم هم باشد، ارزشمند است. انتظار ما از مسئولان این است که به نتایج تحقیقات علمی و دقیق متکی بر کارآزمایی بالینی همکاران خود در داخل کشور توجه کنند و آن را در پروتکل‌های درمانی قرار دهند.

محمد انصاری، مسئول فنی شرکت دارویی سامی‌ساز، در ادامه جلسه بیان کرد: شرکت سامی‌ساز بیش‌ از ۲۵ سال سابقه فعالیت در زمینه تولید انواع قرص و کپسول دارد. امیدواریم داروی کووکسیر پارس وارد بازار و باعث خیر و برکت برای مردم شود. ظرفیت تولید شرکت در هر شیفت کاری حداکثر نزدیک به ۶۰۰ هراز کپسول در روز به‌ صورت اسمی است که با توجه به نوع کپسول‌ها ممکن است متغیر باشد اما این ظرفیت وجود دارد که برای تولید اقدام کنیم.

وی در خصوص برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای تولید این دارو در آینده بیان کرد: با توجه به  ظرفیت موجود، در حال‌ حاضر در یک شیفت کاری کار تولید دارو پیش می‌رود اما اگر لازم باشد با توجه به نیاز بازار و نیاز مردم می‌توانیم آن را به سه شیفت کاری ارتقا دهیم و تولید را سه‌ برابر کنیم. اگر در آینده بتوانیم همکاری با دانشگاه درباره محصولات دیگر نیز داشته باشیم، می‌توانیم تولیدات جدید را نیز به بازار عرضه کنیم.

انصاری خاطرنشان کرد: بهترین حمایت این است که مسئولین وزارت بهداشت ملاحظات بالینی که در خصوص این دارو انجام شده را بررسی کنند و حتی اگر لازم باشد خودشان این کار را انجام دهند تا اگر دارو موثر بود، استفاده از آن در پروتکل‌های درمانی قرار بگیرد.

منبع:ایسنا