فاطمه حسینی فر در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در مورد اشتباهات کودکان نکته‌ای را همواره باید مد نظر داشته باشیم که یک کودک سالم احتمال اینکه گاهی اوقات باب میل والدینش رفتار نکند بسیار است.

وی افزود: در هر صورت کودکی که از نظر جسمی در حال رشد است؛ از نظر فکری و رفتاری نیز در حال رشد بوده و در جریان رشد به یک استقلال طلبی می‌رسد که این استقلال طلبی باعث می‌شود گاهی اوقات کارهایی را انجام دهد که خلاف میل والدین است.

این روانشناس بیان کرد: گاهی عملی که کودک ما انجام داده و برخلاف میل والدین است واقعاً عمل اشتباهی نیست؛ فقط والدین با آن مخالف هستند اما گاه این عمل ذاتاً عمل اشتباهی است بنابراین اگر والدین می‌خواهند در برابر رفتاری که باب میلشان نبوده و در فرزندشان دیدند قضاوتی کنند یا تنبیهی انجام دهند اولین امری که باید مد نظرشان باشد این است آیا عمل کودک واقعاً نادرست و زیان بار بوده یا فقط باب میل والدین نبوده است، پس از این والدین در خصوص کودکشان قضاوت کنند.

حسینی فر ادامه داد: یکی از روش‌هایی که والدین برای بازداری رفتار ناپسند والدین انتخاب می‌کنند، روش تنبیه است؛ ما می‌گوییم که تشویق و تنبیه هر دو می‌تواند برای رشد کودک مفید باشد اما هر دو روش باید به جا و به اندازه باشد.

وی با بیان اینکه ما دو نوع تنبیه داریم؛ یک نوع تنبیه منفی و یک نوع تنبیه مثبت است، تصریح کرد: گاهی با حذف چیزی تنبیه می‌کنیم و گاهی با اضافه کردن یک چیز دیگر؛ به عنوان مثال وقتی کودکی اشتباهی می‌کند ما اگر توجه را کم کرده یا او را از بازی محروم کنیم و یا یک وسیله‌ای که دوست دارد را از او بگیریم اثرگذار خواهد بود.

حسینی فر با بیان اینکه این امر به منزله جریمه کردن است، افزود: تنبیه بدنی کودک اصلاً توصیه نمی‌شود؛ در هر صورت تنبیه و تشویق هر دو ابزارهای تربیتی هستند و تشویق هم اگر مثل تنبیه درست انجام نشود می‌تواند به جای این که مفید بوده زیان بار باشد.

وی اظهار کرد: برای مثال کودکی که زیاد تشویق می‌شود بر مسیر تربیتی‌ تاثیرگذار خواهد بود؛ تشویق و تنبیه باید در حد خود رعایت شود.

این روانشناس بیان کرد: تنبیه فرزند، ترس و اضطراب ایجاد می‌کند و اگر تنبیه به موقع و سر جای خود نباشد، اثب لازم را نخواهد داشت و آسیب‌هایی را به دنبال دارد.

حسینی فر ادامه داد: تنبیه به مرور عادی سازی می‌شود مانند دوز دارو که بدن به آن مقدار مقاوم می‌شود و دکتر مجبور است دوز دارو و مقدار و شدتش را بالا ببرد؛ تنبیه نیز گاهی اوقات عادی می‌شود و والدین مجبورند آن را افزایش دهند، اما تا چه زمانی می‌توان این گونه ادامه داد.

وی با بیان اینکه تنبیه تاثیر کمتری در رشد عقلانی و بلوغ فکری دارد، افزود: هدف ما از تشویق کردن افزایش یک رفتار خاص در کودکان و هدف ما از تنبیه کردن حذف یک سری رفتارهای نادرست و ناپسند است و به همین دلیل باید بسیار دقت کنیم تشویق و تنبیه را چطور انتخاب می‌کنیم به خاطر اینکه اگر میزان تنبیه و تشویق یا نوع و زمان استفاده از آن درست نباشد می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد.

حسینی فر اظهار کرد: کلید ارتباط با کودک گفت و گو است و گفت و گو با فرزند اصلاً مربوط به سن و سال خاصی نیست؛ والد می‌تواند از قبل تولد فرزند و از دوران جنینی گفت و گو را با او آغاز کند.

وی افزود: این گفت و گو نتایج متعدد و مطلوبی دارد که یکی از نتایجش این است که کودک از نظر هوشی، مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی و رشد زبانی و کلامی تقویت می‌شود.

این روانشناس با تاکید بر گفت‌وگوی والدین در مورد روزمرگی‌ها با کودک خود، ادامه داد: باید در مورد خواسته‌ها و انتظارات گفت‌وگو صورت گیرد.

حسینی فر یادآور شد: این گفت‌وگو به فرزند من کمک می‌کند و اعتماد به نفس او را افزایش می‌دهد؛ علاوه بر این به او کمک می‌کند که در بیشتر مواقع رفتار درست تر و مطلوب تری از او سر بزند و نیاز به تنبیه و تشویق کمتر شود؛ در این صورت کودک من به‌ طور شناختی کمتر سراغ کارهایی می‌رود که ما مجبور شویم تنبیهش کنیم.

منبع:ایسنا