رضا چمن‌‍پیرا در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: تاکنون تعاریف متعددی برای آبخیزداری(Watershed management) ارائه شده است؛ اما متاسفانه در کشور ما آبخیزداری را تنها با اجرای عملیات مکانیکی شامل احداث سازه‌های سنگی ملاتی، خشکه‌چین و چکدم‌ها، پخش سیلاب و تغذیه مصنوعی، بانکت‌بندی و تراس‌بندیها بیان می‌کنند.

وی ادامه داد: این درحالیست که موارد یاد شده تنها بخش کوچکی از آبخیزداری را شامل شده که اصطلاحا به این اقدامات مبارزه مستقیم یا درمانی گفته می‌شود(Hard Work) و معمولا زمانی کاربرد دارند که فرصت اقدامات پیشگیرانه (Soft Work) و اساسی از دست رفته باشد.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان بیان کرد: آبخیزداری به معنای سازماندهی و برنامه‌ریزی برای تولید کالا و ارائه خدمات با حفظ منابع خاک و آب بوده که در آن خاک بستر تولید و آب عامل تولید است به نحوی که بدون وارد شدن خسارت به منابع خاک و آب و دستیابی به توسعه پایدار کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست با استفاده از مدیریت سیستمی حوزه‌های آبخیز به عنوان راهکاری مناسب و عملی ارائه می‌شود.

چمن‌پیرا با اشاره به اینکه حوزه‌های آبخیز را باید به عنوان کلیتی در نظر گرفت که ورودی‌های آن انرژی تابشی خورشید و آب است، که از اجزاء گوناگونی مثل گیاهان، جانوران، انسان و اکوسیستم‌های مختلف جنگلی، مرتعی، کشاورزی، بیابان، رودخانه، شهری و … تشکیل شده است که در ارتباط متقابل با یکدیگرند و به سوی هدفی مشخص(حفظ تعادل) عمل می‌کنند.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان عنوان کرد: ایجاد آسیب به هریک از اجزاء مذکور باعث برهم خورد تعادل طبیعی حوزه‌های آبخیز شده و عملکرد آن را مختل می‌سازد بنابراین نمی‌توان با اعمال مدیریت و برنامه‌ریزی صرف برای یک بخش مثل آب یا کشاورزی و غفلت از سایر اجزاء(جنگل و مرتع و خاک و …) حوزه‌ای آبخیر را در جهت توسعه پایدار و حفظ تعادل اکولوژیک مدیریت کرد، که در اینصورت لاجرم تمام برنامه ‌یزی ها منجر به شکست خواهند شد.

وی با اشاره به شعار جامعه جهانی در مورد آبخیزداری خاطرنشان کرد: شعار جامعه جهانی آبخیزداری نفوذ قطره باران در نقطه فرود آن در خاک و جلوگیری از تشدید رواناب است. بنابراین اجرای عملیات آبخیزداری همیشه از بالادست و سرشاخه توصیه می‌شود.

انتهای پیام

منبع:ایسنا