گروه طالبان هفته گذشته با خروج نیروهای نظامی آمریکا و متحدانش از افغانستان پس از یک جنگ ۲۰ ساله، قدرت را در این کشور به دست گرفت. همزمان با خروج بسیاری از شهروندان افغان از شهرها به دلیل نگرانی از اقدامات تلافی جویانه و بازگشت قوانین سخت گیرانه ای که طالبان دو دهه پیش به اجرا گذاشته بود، قیمت بنزین در افغانستان به ۹۰۰ دلار در هر تن رسیده است. طالبان برای مقابله با افزایش قیمت، از ایران خواسته است مرزها را برای بازرگانان باز نگه دارد.

حمید حسینی، از اعضای هیات مدیره و سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی ایران به رویترز گفت: طالبان پیامی را به ایران ارسال و اعلام کرد که می توانید به صادرات فرآورده های نفتی ادامه دهید.

طالبان این پیامها را به بازرگانان ایرانی و به اتاق بازرگانی ایران که ارتباطات نزدیکی با دولت دارد، فرستاده است. در نتیجه اداره کل گمرک جمهوری اسلامی ایران ممنوعیت صادرات سوخت به افغانستان را که از ششم اوت (۱۵ مرداد) به دلیل نگرانیهای ایران نسبت به ایمنی تجارت در این کشور اعلام کرده بود، برداشت.

حسینی گفت: نگرانیهای مذکور با رفتار طالبان کاسته شده اند. وی به تصمیم طالبان برای کاهش تعرفه واردات سوخت از ایران و سایر کشورهای همسایه اشاره کرد و سند مربوطه را که نام امارت اسلامی افغانستان در آن دیده می شود، در اختیار رویترز گذاشت. در این سند آمده که تعرفه واردات بنزین، دیزل و گاز مایع از کشورهای همسایه به افغانستان ۷۰ درصد کاهش پیدا می کند.

صادرات اصلی ایران به افغانستان بنزین و گازوئیل بوده است. طبق گزارش پلتفرم تحقیقات نفت و گاز و مشاوره ایرانی پترو ویو، ایران در فاصله ماه مه سال ۲۰۲۰ تا ماه مه سال ۲۰۲۱ حدود ۴۰۰ هزار تن سوخت به همسایه خود صادر کرد.

طبق آمار وزارت دارایی، اتاقهای بازرگانی و سایر شرکتهای خصوصی افغانستان، در فاصله مارس ۲۰۲۰ تا مارس ۲۰۲۱، ارزش واردات از ایران ۳۶۷ میلیون دلار بوده که عمده آن سوخت بوده است.

دو تامین کننده نفت مهم دیگر کشورهای ترکمنستان و ازبکستان هستند که عمدتا نفت به افغانستان می فروشند و ارزش تجارت آنها به ترتیب ۲۵۷ میلیون دلار و ۲۳۶ میلیون دلار است.

یک منبع آگاه به رویترز گفت: بیش از یک میلیون تن در سال معادل بیش از ۲۰ هزار بشکه در روز سوخت ایران به افغانستان می رود.

حسینی گفت: مقصد اصلی سوخت ایران ولایتهای شرقی نزدیک مرز ایران و مناطق جنوبی مانند قندهار و نیمروز هستند که طالبان حتی پیش از هفته های اخیر، نفوذ قوی در آنجا داشت. وی در ادامه افزود: تصور می کنم دولت هند همکاری با دولت طالبان را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. ایران می تواند تجارت با افغانستان را دو برابر کند. دولت اشرف غنی به دلیل تحریمهای آمریکا هموار تلاش می کرد همکاری با ایران را محدود کند.

افغانستان صنعت نفت توسعه یافته ای ندارد. این کشور شش پالایشگاه کوچک دارد که تنها چند هزار بشکه در روز فرآورده های نفتی تولید می کنند. این پالایشگاهها با نفت سبک ترکمنستان فعالیت می کنند که دو پالایشگاهش مستقیما دیزل و سوخت جت تامین می کنند. دو پالایشگاه اصلی ازبکستان هم فرآورده های نفتی را از طریق ریلی و کامیون عرضه می کنند.

یک منبع آگاه گفت: صادرات میعانات ترکمنستان یک ماه پیش به دلیل وضعیت امنیتی متوقف شد اما پیش بینی می شود تا دو هفته دیگر ازسرگرفته شود.

منبع:ایسنا