یک کارشناس هوانوردی در گفت و گو با ایسنا، به بیان توضیحاتی در خصوص موضوع هوانوردی عمومی، خصوصا مبحث ایرتاکسی پرداخت و با تاکید بر پیشینه ایران در صنعت هوانوردی، لزوم تسریع در ایجاد و توسعه بسترهای هوانوردی عمومی را مد نظر قرار داد.

محمد شفیع‌خانی با یادآوری اینکه هوانوردی به عنوان یک صنعت، همچنان به سیر تعالی خود ادامه می‌دهد و در این مسیر، خدمات جدیدی نیز تعریف و ارائه می‌شود، گفت: پیش از هرچیز باید بدانیم که صنعت هوانوردی در یک تقسیم بندی کلی شامل نظامی، تجاری، بازرگانی (برنامه‌ریزی شده) و عمومی است.

او با بیان اینکه تکلیف هوانوردی نظامی کاملا مشخص است، گفت: هوانوردی برنامه‌ریزی شده همان بحث حمل و نقل هوایی بر مبنای برنامه زمان‌بندی است که اکنون در اکثر نقاط جهان شاهد آن هستیم و هر یک از ما احتمالا آن را تجربه کرده‌ایم. در این بخش ایرلاین‌ها تعریف شده و فعالیت گسترده‌ای هم دارند.

شفیع‌خانی با اشاره به اینکه مبحث هوانوردی عمومی یک موضوع تازه و جدید نیست، گفت: این بخش تا سال‌های ابتدایی انقلاب در ایران هم فعال بود، اما برای چهاردهه، کار متوقف شد و اکنون مدتیست که به دلیل اهمیت آن در حوزه‌های مختلف، پررنگ شده و دنبال می‌شود.

او با یادآوری اینکه در سطح جهان، میزان گسترش هوانوردی عمومی ۱۶ برابر هوانوردی برنامه‌ریزی شده است، گفت: این یعنی تعداد هواپیماها، نیروی انسانی و خدمات مرتبط با هوانوردی عمومی بسیار بزرگتر از ایرلاین‌ها و پروازهای برنامه‌ریزی شده است یعنی در جهان به ازای هر یک هواپیمای ایرلاین، به طور میانگین ۱۶ هواپیمای بخش هوانوردی عمومی وجود دارد.

این مدرس هوانوردی گفت: هوانوردی عمومی یک حوزه کسب و کار بسیار جذاب، اقتصادی و تاثیرگذار در بخش‌های مختلف محسوب می‌شود که ایران نیز با توجه به پیشینه‌ و توانمندی‌های تخصصی و زیرساختی، می‌تواند در آن فعالیت داشته باشد.

شفیع‌خانی، خاطرنشان کرد: بحث هوانوردی عمومی شامل کل فعالیت های مرتبط با طراحی، ساخت، پرواز، تعمیرات و نگهداری و همچنین فعالیت‌های صنعتی، آموزشی و پژوهشی مرتبط با وسایل پرنده‌ای است که در خارج از حوزه هوانوردی نظامی و نیز خطوط هوایی دارای پرواز های برنامه ریزی شده انجام می‌شود.

او گفت: در تمام کشورهای صاحب صنعت هوانوردی پیشرفته، سهم هوانوردی عمومی ۹۰ درصد کل این صنعت است اما متاسفانه در چهاردهه گذشته این موضوع در کشور ما مورد غفلت قرار داشته است.

شفیع‌خانی با اشاره به اینکه پرداختن به کسب و کارهای مولد اما کوچک، در همه بخش‌ها بیشتر مورد توجه قرار دارد، گفت: در صنعت هوانوردی هم بخش عمومی همان بخش مولد اما کوچک محسوب می‌شود.

او گفت: در کشورهای حاشیه خلیج فارس و بلوک شرق اروپا، آلمان، فرانسه، انگلیس، آمریکا و ترکیه، بحث هوانوردی عمومی خدمات قابل توجیهی را در بخش‌های مختلف امداد و نجات، فیلم و عکس، کشاورزی، محیط زیست، گردشگری، ورزشی و البته تاکسی هوایی ارائه می‌دهد.

شفیع‌خانی با بیان اینکه در ایران، سابقه ایجاد و فعالیت هوانوردی عمومی در حوزه ایرسرویس و ایرتاکسی، به دهه ۳۰ باز می‌گردد، گفت: بسیاری از این شرکت‌ها، تا تیرماه سال ۵۹ فعالیت داشتند اما بعد از آن، زمینه ادغام آنها و تاسیس شرکت هواپیمایی آسمان فراهم شد و به نوعی فعالیت‌ها به سمت ارائه خدمات هوانوردی در بخش تجاری و بازرگانی، سوق داده شد.

او با یادآوری اینکه از حدود ۲ سال قبل، موضوع هوانوردی عمومی در مسیر احیا قرار گرفت اما هنوز این بخش فعالیت رسمی را آغاز نکرده است، گفت: در اولین قدم، پیش نویس دستورالعمل تاسیس شرکت های هواپیمایی کوچک و هوانوردی عمومی برای ارائه به شورای عالی هواپیمایی کشوری انجام شده است.

شفیع‌خانی گفت: در صنعت هوانوردی عمومی شش حوزه کسب و کار وجود دارد که یکی از آنها ایرتاکسی و مابقی شامل ایرسرویس، ایرتور، ایرکامپیوتر، ایرچارتر و ایرکوریر است.

او اضافه کرد: در پیش نویس دستورالعمل تاسیس شرکتهای هواپیمایی کوچک و هوانوردی عمومی، ناوگان در سه رده تعریف شده که براساس وزن شامل هواپیماهای با وزن کمتر از ۹ تن، می‌شود.

شفیع‌خانی این حوزه را یکی از بخش‌های بسیار جذاب برای سرمایه‌گذاری توصیف و اضافه کرد: میزان اشتغال در این بخش هم قابل توجه بوده و می‌تواند زمینه مساعدی برای به کارگیری نیروهای متخصص اعم از خلبان، مهندس و خدمه پرواز، متخصصان تعمیر و نگهداری هواپیما و … باشد.

این مدرس هوانوردی عمومی در خصوص هزینه استفاده از خدمات هوانوردی عمومی نیز گفت: اگر یک محاسبه ساده را داشته باشیم، خدمات هوانوردی عمومی، هزینه‌های فزاینده و بالایی را نخواهد داشت؛ اکنون هزینه هر مسافر به ازای هر ساعت پرواز، بیش از ۱۵ میلیون ریال است.

یک کارشناس هوانوردی و مدیرعامل شرکت راه پرواز نیز در این خصوص به ایسنا گفت: در یک دوره زمانی، با کمبود شدید نیروی متخصص خصوصا خلبان در ایران مواجه بودیم اما امروز بیش از ۲۵۰۰ خلبان در کشور بیکار است و اگر سایر نیروهای متخصص در این بخش را اضافه کنیم، فعال شدن هوانوردی عمومی کمک شایان توجهی به اشتغال خواهد کرد.

سید اسحق موسوی ادامه داد: در بحث ایرتاکسی که یکی از خدمات هوانوردی عمومی محسوب می‌شود، براساس پیش نویس یاد شده، هواپیماها امکان جابه جایی ۵ تا ۱۹ مسافر را خواهند داشت، هرچند اکنون و به دلیل مصوب نشدن دستورالعمل مربوطه، پروازها تنها با یک مسافر در بعضی از فرودگاه‌های کشور انجام می‌شود.

موسوی با بیان اینکه برای فعال شدن هوانوردی عمومی، استان فارس یکی از مستعدترین استانهای کشور به شمار می‌رود، دلیل این موضوع را تعداد فرودگاههای موجود در این استان دانست و گفت: فارس ۶ فرودگاه دارد که ۳ فرودگاه آن بین المللی است.

او با بیان اینکه تحقیقاتی جامع در زمینه استعداد استان‌های کشور برای فعال شدن هوانوردی عمومی به ویژه ایرتاکسی انجام شده است، گفت: براساس این تحقیقات که مورد تائید دستگاه ذیربط هم قرار دارد، استان‌های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل جمعا ۲ هواپیما، اصفهان و یزد جمعا یک هواپیما، ایلام و چهارمحال بختیاری یک هواپیما، بوشهر ۱ هواپیما، تهران، کرج، قم، قزوین، زنجان، مرکزی و سمنان جمعا ۴ هواپیما، خراسان رضوی، شمالی، جنوبی و گرگان در مجموع ۳ هواپیما، خوزستان ۲ هواپیما، سیستان و بلوچستان ۱ هواپیما، فارس ۲ هواپیما، کرمان ۱ هواپیما، کرمانشاه، کردستان و همدان ۲ هواپیما، مازندران و گیلان ۱ هواپیما و هرمزگان ۲ هواپیما نیاز دارد.

موسوی خاطرنشان کرد که محاسبه این تعداد هواپیما براساس استعدادهای بالقوه و بالفعل هر استان در زمینه زیرساخت فرودگاهی، جمعیت، وسعت و … بوده است و گفت: براساس این آمار همه استانهای ایران ظرفیت ایجاد ایرتاکسی را دارد اما استان‌های فارس، خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، خوزستان و آذربایجان شرقی و غربی مستعدتر هستند.

این کارشناس هوانوردی عمومی خاطرنشان کرد: ساعت پروازی متوسط سالیانه هواپیماها در این بخش ۱۵۰۰ ساعت است و بنابراین سالیانه ۳۴ هزار و ۵۰۰ ساعت‌پرواز انجام می‌شود که تعداد خلبان و کمک‌خلبان مورد نیاز با احتساب هزار ساعت پرواز مجاز هر خلبان، اگر برای هر مجموعه دو نفر ذخیره در نظر گرفته شود، مجموعاً ۱۱۵ نفر است.

او گفت: بر اساس آمار اداره فدرال هوانوردی ایالات متحده آمریکا تعداد ایده آل هواپیماها در حوزه هوانوردی عمومی به ازای هر یک میلیون نفر محاسبه می‌شود که اکنون این عدد در آمریکا ۵۰۳، استرالیا ۴۰۵، انگلیس ۱۴۵ و برزیل ۶۸ هواپیما به ازای هر یک میلیون نفر وجود دارد.

موسوی گفت: با توجه به شرایط امار جمعتی ایران و ظرفیت‌های موجود در بخش‌های مختلف، تا سال ۱۴۰۴ نیازمند حدود ۸۱۰۰ خلبان در هوانوردی عمومی و ۲۰۰۰ هواپیمای فوق سبک خواهیم بود تا به اهداف صنعت هوانوردی یعنی رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال در این صنعت، برسیم.

این فعال هوانوردی عمومی خاطرنشان کرد: بحث هوانوردی عمومی، قطعا زمینه ساز توسعه زیرساخت‌ها در بخش‌های مختلف خواهد بود، بخش‌هایی نظیر آموزش، صنعت، خدمات و …. به این معنا که می‌توان در افق برنامه این صنعت، موضوع ایجاد خطوط تولید هواپیما، توسعه مراکز آموزشی، ارتقا زیرساخت‌های فرودگاهی، توسعه صنعت گردشگری و … را به خوبی دید.

منبع: ايسنا