سیدقاسم ناظمی، شنبه شب ۲۹ آبان در آیین اختتامیه سومین جشنواره کتاب سال استان اظهار کرد: ما در جامعه‌ای تنفس می‌کنیم و در فضای فرهنگی حضور داریم که مدیون انقلاب اسلامی است و به طور قاطع می‌توان گفت که در میان انقلاب‌هایی که در کتاب‌های تاریخ خوانده‌ایم هیچ انقلابی به اندازه انقلاب ما، رهبرانی کتاب‌خوان، نویسنده و اهل فضل نداشته‌است و با مروری مختصر در زندگی بزرگان و رهبران این انقلاب خواهیم دید که همه آن‌ها یا در حوزه علم و دانش یا فرهنگ و هنر صاحب اندیشه و صاحب تالیفات متعدد و حتی تخصصی بوده‌اند.

وی ادامه داد: از امام خمینی(ره) گرفته تا مقام معظم رهبری و بزرگانی که امروز ما از حضور و نفس آن‌ها محروم هستیم، دارای تألیفات علمی دقیق و گاه کتاب‌های تخصصی فوق العاده‌ای هستند که افتخاری برای این فرهنگ غنی و تاریخ درخشانی که از چهل و اندی سال قبل شروع کرده‌ایم، است.

وی افزود: سطح مطالعه در کشور ما با آن مطلوباتی که مد نظر فرهنگ انقلاب بوده است فاصله فاحش دارد و برای این که بتوانیم به آن سطح مطلوب برسیم باید قدم‌های بسیاری برداشته شود.

ناظمی متذکر شد: امروز با تاسف باید گفت که تیراژ کتاب‌های ما به شدت در وضعیت نامطلوبی قرار دارد و همین تیراژ نشانگر آن است که مخاطبان چقدر از کتاب فاصله گرفته‌اند و البته آسیب‌هایی را هم نهادهای فرهنگی به این فضا وارد کرده‌اند و قوانین و چارچوب‌های اداری ما منجر به این شده‌است که نوشتن کتاب از کتاب‌سازی عقب بماند.

وی مطرح کرد: کتاب‌سازی درکشور هم ناشران تخصصی و ناشرانی که با تلاش ذاتی و عشق درونی به این فضا وارد شده‌اند را اذیت می‌کند و هم این که باعث شده است نویسندگان ما نتوانند از این فضای کسب و کار فرهنگی بهره کافی ببرند.

وی اضافه کرد: تیراژ حق التالیف کتاب ها در کشورهای پیرامونی ما با آن چیزی که در جامعه ما رایج است فاصله زیادی دارد و همین باعث شده است که فرهنگ نوشتن در کشور ما دستخوش مشکلاتی شود و امروزه جریان تولید کتاب و فکر با موانعی دست به گریبان است که باید برای این‌ها نظام قانون‌گذاری و نهادهای مربوط آستین بالا بزنند و مشکلات را حل کنند.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی گفت: ما در طول چندسال گذشته شاهد بوده‌ایم که در تبریز و آذربایجان شرقی بر تعداد کتابفروشی‌ها خوشبختانه افزوده شده است و این خبر بسیار ارزشمندی است برای شهری که در دو دهه گذشته به سمتی حرکت می‌کرد که معدود کتاب فروشی‌هایش را هم از دست می‌داد اگرچه این روند هنوز روند درخشانی نیست ولی همین که در طول چند سال گذشته به کتاب فروشی‌های استان افزوده شده است بر خود می بالیم و امیدواریم که این روند ادامه پیدا کند.

وی بیان کرد: یکی از نکات قابل توجه در این حوزه این است طلیعه‌های بهره‌مندی مندی از این کسب و کار و این امکان برای مردم فراهم شده که افرادی که علاقه‌مند به حوزه کتاب هستند دوباره به این فضا برگردند و قطعا یکی از دلایل توسعه و تعدد  بر می‌گردد به این که مردم به سمت این رسانه شریف برگشته‌اند علی رغم این که ما به این باور رسیده‌ایم که رسانه کتاب با بحران مواجه است ولی طلیعه‌های رجوع مجدد مردم به کتاب در جامعه دیده می‌شود.

وی ادامه داد: این آماری که ما به شکل فصلی از فروش تخفیف فصلی کتاب در استان می‌گیریم، نشانگر یک روند افزایشی و قابل افتخار است اگرچه ما هنوز در بین استان‌های کشور در مقام پنجم یا ششم قرار داریم و باید تلاش کنیم از این فرصت برای رسیدن به قله آمال استفاده کنیم تا شهروندان و هم‌استانی‌های ما از این تخفیف‌های فصلی که دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فراهم می‌کند، استفاده کنند و به کتاب، این رسانه شریف، دسترسی پیدا کنند.

ناظمی اظهار کرد: در کشور ما تعدد کتاب وجود دارد و تعداد عناوین کتابی که در سال منتشر می شود بسیار بالاست و این قابل افتخار نیست زیرا بخشی از این تعدد به کیفیت برنمی‌گردد.

وی مطرح کرد: من به آماری اشاره می‌کنم که برای سال‌های قبل است و در آن تعداد عناوین کتاب‌های منتشرشده در ایالات متحده آمریکا با ایران مقایسه شده و نکته جالب این است که تعداد عناوین کتاب‌های منتشر شده در ایران بسیار بیشتر از ایالات متحده در آن سال بود و اما حکایت تیراژ برعکس، تعداد تیراژ کتاب‌هایی که در آن جا منتشر شده اصلا قابل مقایسه با کشور ما نیست و این حکایت از این دارد که ما در کشور با آسیب کتاب‌سازی و کتاب‌هایی که محتواهای کم رمقی دارند مواجه و از سویی با بحران مخاطب رو به رو هستیم که کتاب‌های ما در تیراژهای خیلی محدود عرضه می‌شوند.

وی گفت: امیدواریم برگزاری این جشنواره ما را به دو هدف برساند، هدف اول این که کتاب‌های منتشرشده در استان ارزشیابی شوند و این ارزشیابی بر مخاطب کتاب تاثیر بگذارد. مخاطب کتاب با نگاه به جشنواره‌هایی از این دست به سمت کتاب‌هایی میل کند که از فیلتر و صافی جشنواره‌های تخصصی گذشته باشند و همین اتفاق می تواند هم به جریان تولید کتاب و کتاب های غنی و هم به نویسندگانی که در این عرصه قلم می زنند و هنوز خودشان را مدیون برای کتاب‌های ارزشمند و فاخر  مدیون می دانند، کمک کند.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی ادامه داد: هدف دوم این است که این جشنواره‌ها کمک کنند به این که کتاب‌های ارزشمند در جامعه دیده شوند و مخاطبان کتاب با این کتاب‌ها با رویکردی متفاوت‌تر مواجه شوند.

وی بیان کرد: این سومین جشنواره کتاب سال است و امیدواریم در این مسیر با حمایت و همراهی ناشرانی که در استان با حداقل‌ها و محدودیت‌ها زحمت می‌کشند و کتاب‌های فاخر و ارزشمندی را تولید می‌کنند، بتوانیم جریان کتاب را در سطح استان توسعه دهیم و در توسعه جریان فرهنگی کتاب در سطح کشور موثر باشیم.

وی متذکر شد: همه ما که اهل کتاب هستیم، حتما از کتاب‌های قدیمی که در تبریز منتشر شده در کتابخانه‌هایمان داریم که نویسنده‌های بزرگ از سراسر کشور آنان را نوشته‌اند ولی ناشران تبریزی آن‌ها را چاپ کرده‌اند. من خود در کتابخانه‌ام کتابی از جلال آل احمد دارم که چاپ اول است و در همین شیشه گرخانه ما توسط یک ناشر تبریزی منتشر شده است و این برای ما افتخار بزرگی است که نویسندگان تزاز اول ما کتاب‌هایشان را به ناشران تبریزی سپردند. ما باید به این فضای کیفی برگردیم.

در انتهای این مراسم نام پنج کتاب برگزیده این جشنواره اعلام و از نویسندگان آن‌ها تقدیر به عمل آمد.

نام کتاب‌ها به شرح زیر است:

تحول سیره‌نگاری پیامبر نزد مورخان مسلمان تا پایان عصر عباسی (ترجمه آمنه موسوی شجری و سیف‌علی زاهدی فر)

نازایی و ناباروری ژنتیکی انسان (تالیف شاهین اسعدی و همکاران)

مجموعه شعر ترکی آی‌پری (حامد مرادی)

درآمدی بر نقد روان‌شناختی در قرن بیستم (وحید نژاد محمد)

تصحیح دیوان عبدالمجید تبریزی (علیرضا قوجه زاده)

کتاب تاریخچه مطبوعات آذربایجان شرقی در دوران مشروطه دوم، تالیف محمد عزیزی راد، رئیس خبرگزاری ایرنا در آذربایجان شرقی نیز به عنوان شایسته تقدیر اعلام شد.

انتهای پیام